11.11.2021 İstanbul Türk devletlerinin bağımsızlığının 30’uncu yılı dolayısıyla düzenlenen Türkiye - Türk Cumhuriyetleri Ekonomi ve Ticaret Konferansı’nda konuşan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türk TSO Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ticareti geliştirebilmek için daha fazla işbirliğine ihtiyaç olduğunu söyledi.
İstanbul’da Conrad Otel’de Ticaret Bakanlığı ve DEİK işbirliğinde gerçekleştirilen Türkiye - Türk Cumhuriyetleri
Ekonomi ve Ticaret Konferansı’na TOBB ve Türk TSO Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun
yanı sıra Ticaret Bakanı Mehmet Muş, DEİK Başkanı Nail Olpak. Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayil Cabbarov, Kazakistan Ekonomi Bakan Yardımcısı
Alibek Kuantyrov ve Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi ve Ticaret Bakanı Daniyar Amangeldiev
de katıldı.
TOBB ve Türk TSO Başkanı Hisarcıklıoğlu burada yaptığı konuşmada Türk
Ticaret ve Sanayi Odası’nı, Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev’in
büyük destekleriyle, 2019 yılında Nur-Sultan’da imzalanan anlaşma ile
kurduklarını belirtti. Kısa süre içinde, Oda’nın, Türk Keneşi ailesinin en
etkin kurumsal yapılarından hale geldiğini bildiren Hisarcıklıoğlu, “Bu yıl
Eylül ayındaki bu programımıza, siz değerli Bakanlar da iştirak etmişti. Dün,
İstanbul’da geniş bir katılımla, iş forumu ve iş görüşmelerini gerçekleştirdik.
İş Forumunda karşılıklı ticaretimizi artırmak üzere şu konularda adım
atılmasına ihtiyaç olduğunu görüştük. Tercihli ticaret anlaşmalarıyla,
aramızdaki ticareti, daha serbest hale getirelim. Hizmet sektöründe de
ülkelerimiz arasında ciddi bir işbirliği fırsatı bulunuyor. Hizmet ticaretini
kolaylaştıracak bir anlaşmaya ihtiyacımız var. Bir diğer konu; gümrük
süreçlerinin standart hale getirilmesi ve geçişlerin hızlandırılmasıdır. Gümrük
işlemlerinde ortak standartlar belirlemeli, süreçleri basit ve hızlı hale
getirmeliyiz. Birbirimize yönelik, geçiş kotalarını da kaldırmalıyız” dedi.
İşbirliğinin geliştirebileceği bilişim ve yazılım alanında da yeni
projelere ihtiyaç bulunduğunu bildiren Hisarcıklıoğlu, ayrıca Türkiye’de de kurulan
çok sayıda TeknoParklar da, bu işbirliğini geliştirmeye yönelik ciddi işbirliği
imkânları bulunduğunu söyledi.
- Ticaret
Bakanı Mehmet Muş
Ticaret Bakanı Mehmet Muş ise konuşmasında, sabah
gerçekleştirdikleri bakanlar toplantısında Türk devletleri için ortak vizyon
oluşturulması amacıyla karşılıklı atılabilecek adımları istişare ettiklerini
belirterek, “Görüşmelerimizde ülkelerimiz arasında tercihli ticaret rejiminin
tesis edilmesi, lojistik alanda iş birliğinin güçlendirilmesi ve yeşil dönüşüm
konuları ön plana çıktı. Önümüzdeki dönemde bu konularda yakın iş birliği
içinde çalışma konusunda mutabık kaldık.” dedi.
Konferans kapsamında düzenlenen basın toplantısında konuşan Bakan
Muş, bu etkinlik ile ele alınan konuların kardeş halkların müreffeh yarınlarına
hizmet ettiğini söyledi.
Bu önemli buluşmada dost ve kardeş Türk Cumhuriyetleri Azerbaycan,
Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’ın ekonomi ve ticaretten sorumlu
bakanlarına yapıcı tutumlarından dolayı teşekkürlerini ileten Muş, şunları
kaydetti:
“Kardeş ülkelerimizin bağımsızlık yıl dönümünü bir kez daha
kutluyorum. Birlikten kuvvet doğar, sözünü şiar edinerek Türk Cumhuriyetleri
ile aramızdaki derin ve köklü bağları her alanda olduğu gibi ekonomik alanda da
iş birliğimize de yansıtıyoruz. Türk Cumhuriyetleri’nin bağımsız oldukları ilk
yılda bu ülkeler ile ticaret hacmimiz sadece 275 milyon dolarken, 2020 yılında
bu rakam 43 kat artışla 12 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Ümit ediyorum ki
2021 itibarıyla bu rakamın da üstüne çıkmış olacağız. Dış ticaretimizden
aldıkları pay ise böylece yüzde 0,7’den yüzde 3,3 seviyesine yükselmiş
durumdadır.”
-Diğer
konuşmalar
Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayıl Cabbarov ise "30 yıllık
işgale son vererek Azerbaycan topraklarını özgürleştirdik bu dönemde Türk dili
konuşan devletlerden manevi destek gördük. Bu topraklarda bayındırlık işleri
başladı ve kardeş ülkelerle iş birliğimizi müzakere ederken, bu çalışmalara
ilişkin detaylı bilgileri kendilerine verdik. Sonuçtan çok memnunuz."
şeklinde konuştu.
Kazakistan Ulusal Ekonomi Bakanı Aset İrgaliyev, "Bu faydalı
konferans bize gelecek önemli yatırımlar ve iş birlikleri için fırsat kapıları
araladı. Verimli sonuçlara yakın zamanda erişmek için tüm taraflar önemli
katkılar sundu. Yarın önemli bir zirve gerçekleştirilecek, Türk devletleri
arasındaki ekonomik ilişkileri ivmelendirmek için önemli bir etkinlik olacak.
Elde edilecek sonuç gelecek için önemli bir aşama olacak. Masaya yatırılan bu
ekonomik gelişmelerin yapılabilmesi için elimizden geleni yapmaya hazırız. Bu
zor dönemde böylesine faydalı etkinlik için Türkiye'ye çok teşekkür
ediyorum." diye konuştu.
Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Yatırımlar ve Dış Ticaret
Bakanı Sardor Umurzakov da bugün çok verimli ve detaylı görüşmeler
gerçekleştirdiklerini belirterek, çok yönlü iş birliğini artırmanın tüm
alanları üzerinde fikir alışverişinde bulunduklarını kaydetti.
Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi ve Ticaret Bakanı Daniyar Amangeldiev
ise bugün bölgesel entegrasyon konularının masaya yatırıldığını anlatarak,
“Enerji, gümrük, ticaretin önünü kesebilecek bütün engelleri beraber aşacağız.
Dünya çok hızlı gelişiyor. Entegrasyon şu anda en önemli hususlardan biridir.”
diye konuştu.
Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev de Azerbaycan'ı
Karabağ zaferinden dolayı tebrik ederek, "Gümrük, nakliyat gibi iş
birliklerimiz var. Bunlarda kolaylık uyguladığımız zaman ticaretimiz
kolaylaşacak ve iş birliğimiz daha etkin olacak. Büyük bir potansiyelimiz var
ve bunu artırmak istiyoruz. Son yıllarda Türk Konseyi üye ülkeleri
ekonomilerini ve üretim kapasitelerini hatırı sayılır şekilde iyileştirdiler.
Ancak düzenlemeler ve hukuki şartlar da iyileştirilmeli kolaylaştırılmalı ve
ticaret bariyerleri özgür bırakılmalı. Tarifeler azaltılmalı gümrük
prosedürleri yalınlaştırılmalı." dedi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak da,
"Ekonomik anlamda ilişkilerin başlangıcı kabul edilen 1992 yılında, toplam
ticaret hacmimiz 275 milyon dolar iken, 2020 yılında 8,4 milyar dolar olarak
gerçekleşti. Bir taraftan önemli bir artış, ancak dostça ifade etmeliyiz ki
potansiyelimizi yansıtmıyor. Kovid'le birlikte glokalleşen, tek kaynağa bağlı
kalmanın risklerini gören, tedarik zinciri ve dijital hayatın öne çıktığı
süreçte, ekonomi alanında yeniden gözden geçirmemiz gereken unsurlar var."
diye konuştu.