02.10.2023 Ankara 11 ilde yaşanan deprem felaketinin ardından hazırlanan ve bölgedeki imalat sanayinin kısa, orta ve uzun vade yol haritasının yer aldığı, Gaziantep Sanayi Odası (GSO) ve Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü (IOM) tarafından hazırlanan “Üretim Sektörünün Deprem Etki Analiz ve Raporlama Çalışması” Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ev sahipliğinde düzenlenen toplantı ile tanıtıldı.
TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu toplantının
açılışında yaptığı konuşmada, 6 Şubat’ta korkunç bir deprem felaketi yaşadıklarını
anımsatarak, “Her milli meselede olduğu gibi, bu süreçte de, Oda ve Borsa
Camiası olarak hızla harekete geçtik. Elimizdeki tüm imkânları, deprem mağduru
illerimiz için seferber ettik. 4.700 TIR, 7 gemi, 6 uçak dolusu yardım
ulaştırdık. 36 bin ton gıda, 3.900 konteyner, 6 bin çadır, 100 binden fazla
ısıtıcı, 817 bin battaniye ve 530 ton akaryakıt 551 iş makinesi ve mobil vinç
gönderdik. 24 noktada yemek mutfağı kurarak, 3,5 milyon kişilik sıcak yemek
dağıtımı gerçekleştirdik. Sonraki aşamada bölgedeki kalıcı konut ihtiyacının
karşılanması için bir kampanya düzenledik. Elimizdeki tüm maddi kaynakları bu
işe aktardık” dedi.
Bölge ekonomisinin ve istihdamının yeniden
canlandırılması için çeşitli girişimler hazırladıklarını anlatan
Hisarcıklıoğlu, “Tedarikçim Deprem Bölgesinden Programıyla; Deprem bölgesinden
mal almak isteyen firmaları, deprem bölgesindeki üreticilerle eşleştirdik.
Ulusal Gıda Perakendecilerini, deprem bölgesinden tedarik sağlamaya
yönlendirdik. Deprem bölgesinde; elde, depoda, tarlada kalan tarım ve gıda
ürünlerinin ulusal zincir market tarafından satın alınmasını sağladık. Ticaret
Pazaryerlerinden, Deprem Bölgesindeki üreticilere Destek vermelerini temin
ettik. Deprem bölgesindeki satıcıların, e-ticaret pazar yerlerinde komisyonsuz
satış yapmasını sağladık” şeklinde konuştu.
Devlet ve millet olarak sağlanan yardımların
önemli, gerekli ve değerli olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, öte yandan deprem
bölgesindeki insanların, üretim ve ticaret yaparak, kendi ayakları üzerinde
durmalarını sağlamak gerektiğini vurguladı.
İstihdamla ilgili son rakamlarda, bölgede özellikle
4 ilde çalışan sayısında çarpıcı bir azalış olduğunu ifade eden TOBB Başkanı
şöyle devam etti: “Depremin istihdama en olumsuz yansıdığı il Hatay olmuştur.
Hatay’da özel sektörde çalışan sayısı yüzde 35 azalmıştır. Yani her 3 kişiden
biri artık çalışmamaktadır. Geçen sene 165 bin olan kayıtlı istihdam bu sene
107 bine düşmüştür. Demek ki 58 bin kişi işten ayrılmış veya işini kaybetmiştir.
Kahramanmaraş’ta özel sektörde çalışan sayısı yüzde 29 azalmıştır. Çalışan
sayısı 147 binden 104 bine düşmüştür. Malatya’da 95 binden 71 bine
gerilemiştir. Yani her eskiden çalışan her 4 kişiden biri artık
çalışmamaktadır. Adıyaman’daki özel sektör istihdamı da 55 binden 48 bine
inmiştir”.
Hisarcıklıoğlu, şehirleri ayağa kaldırmanın yolunun,
ekonomiyi yeniden canlandırmaktan geçtiğini belirterek, “İşte Gaziantep ve
Sanayi Odamız, bu vizyonla harekete geçmiş ve çalışmaya başlamıştır. Kamu ve
özel sektör kurumlarımızın yanı sıra, uluslararası kuruluşlarının destek ve
katkılarıyla, çok önemli bir çalışmayı hayata geçirmiştir.
Bugün tanıtımı yapılacak rapor, deprem bölgesindeki
sanayimiz için bir yol haritası oluşturacak olması açısından çok değerlidir ve
referans niteliğindedir. Hem kısa, orta ve uzun vadede yapılması gerekenler
sıralanmış, yerel ve bölgesel kalkınmaya yönelik somut politika adımları
hazırlanmış, hem de kurumlarımız için ne tür adımlar atılması gerektiğine
ilişkin yapıcı öneriler belirlenmiştir.
Başta Gaziantep Sanayi Odamız olmak üzere, bu
kapsamlı çalışmada büyük emekleri bulunan bölge Oda ve Borsalarımızı,
Bakanlıklarımızı, Valilerimizi, Belediye Başkanlarımızı, Birleşmiş Milletler
ekibini, TSE, KOSGEB, TÜBİTAK ve Kalkınma Ajanslarımızı tebrik ediyor, hepsini
yürekten kutluyorum” dedi.
Gaziantep’in sadece bölgenin değil, Türkiye’nin en
önemli sanayi üretim merkezlerinden biri olduğuna dikkat çeken Hisarcıklıoğlu
şunları kaydetti: “İsmi markalaşmış bir şehrimizdir. Geçen hafta İstanbul
Sanayi Odamız tarafından Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu açıklandı.
Gaziantep’ten 28 firmamız ilk 500 firma arasında yer aldı. Yaşadıkları tüm
zorluklara rağmen üretim, ihracat ve istihdamdaki başarılarıyla Gaziantep’i
gururlandıran tüm firmalarımıza teşekkür ediyor, başarılarının devamını
diliyorum.
Gaziantep sadece sanayi alanında değil, gastronomi
alanında da lider bir şehre dönüşmüş ve UNESCO Gastronomi kenti unvanı
kazanmıştır. Coğrafi işaretli ürünler konusunda da öncü, örnek ve rol model
olmuştur. Ülkemizin ilk AB tescilli ürünü olan Antep Baklavasının coğrafi
işaretin tescili, Gaziantep Sanayi Odamızca gerçekleştirilmiştir. Odalarımız ve
Borsamızın bu işe sahip çıkması neticesinden Gaziantep, 102 coğrafi işaret
tescilli ürünle bu alanda Türkiye’de ilk sırada yer almıştır. Ki, bu rakam
bugün birçok Avrupa ülkesinin toplam tescilli ürün sayısından daha fazladır.
Son olarak şunu söyleyip konuşmamı bitirmek
istiyorum. Enseyi karartmayalım. Kendimize ve ülkemize güvenelim. Geçmişte pek
çok badireyi atlattık. Bunu da inşallah bir ve beraber olup geride bırakacağız”.
- "Üretim, ihracat ve istihdam devam etmeli"
GSO Başkanı Adnan Ünverdi de “yaramız
çok taze ve tüm acılarımıza rağmen bir şekilde psikolojik ve sosyal anlamda
yaralarımızı sarmak, ekonomimizdeki hasarı onararak yeniden toparlanmak
zorundayız” dedi.
Depremden etkilenen 11 ilin geçen yıl yaptığı ihracatın
toplamının 20 milyar 510 milyon dolar seviyesinde olduğunu anımsatan Ünverdi, “Bu
illerimizde toplam 47 bin 581 firmamız imalat yapmaktadır. 2021 yılına göre 11
ilimizde toplam istihdam sayısı 3 milyon 841 bin kişidir. Deprem bölgesinin
toplam istihdamdaki payı ise yüzde 13,3’tür. Böylesi büyük bir iş hacmine
rağmen depremin etkisiyle, korku ve tedirginlikle başka illere göç olmuş, ciddi
iş kayıpları yaşanmıştır” ifadelerini kullandı.
Ünverdi, yeniden ayağa kalkabilmek için; üretim, ihracat ve
istihdamın devam etmesi gerektiğini, bu doğrultuda gerek kamu olsun, gerek özel
sektör olsun olağanüstü bir çaba gösterdiğini söyledi.
Sürecin hem üretim, hem istihdam yönüyle etkin bir şekilde
yürütülmesi, zaman kaybının önüne geçilmesi, doğru analiz ve hızla sonuca
ulaşılması için bir yol haritasına ihtiyaç olduğunu tespit ettiklerini belirten
Ünverdi, bu doğrultuda Gaziantep Sanayi Odamız ve IOM tarafından, “üretim
sektörünün deprem etki analiz ve raporlama çalışması” gerçekleştirildiğini
anlattı.
Adnan Ünverdi şunları kaydetti: “Rapor ile depremden
etkilenen 11 ilden 5 tanesi için; (Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman,
Antakya illeri) üretim sektöründe faaliyet gösteren işletmeler ile bunların
çalışanlarının yaşanan depremlerden etkilenme durumlarını ortaya koymak ve bu
illerle birlikte bölgenin sanayiye dayalı yapılanma ve iyileştirme süreçlerinin
kısa-orta ve uzun vadeli eylem planlarının oluşturulması hedeflenmiştir.
Çalışmada doğrudan konunun muhatabı olan; üretici firma
sahibi veya yetkililerine yönelik anket; bu firmaların çalışan personellerine
yönelik anket; üretici firmaların üye olduğu Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği’ne bağlı odalar ile ilgili kurum ve kuruluşlarla nitel görüşmeler yapılmıştır”.
Üverdi, bu gayret, zaman ve çalışmaların neticesinde; yeşil
dönüşüm, dijitalleşme, yalın üretim ve verimlilik unsurlarının yer aldığı;
kısa, orta ve uzun vade eylem planları ile proje önerilerini içeren 5 adet il
raporu hazırlandığını, tüm illeri kapsayan ve yine kısa, orta ve uzun vade
eylem planları ile proje önerilerini içeren bölgesel rapor oluşturulduğunu
söyledi.
- "Deprem üretim sektörüne büyük etkide bulundu"
IOM
Türkiye Misyon Şefi Gerard Karl Waite de yıkıcı depremlerin üzerinden 8 ay
geçtiğini hatırlatarak, depremin üretim sektörüne etkisinin büyük olduğunu
söyledi.
Deprem
sonrasında, yeniden inşada hedeflenen toparlanma desteğini oluşturmak için
resmin tamamının görülmesinin önemine işaret eden Waite, şu değerlendirmelerde
bulundu:
"Rapor,
depremden en çok etkilenmiş 5 ilde üretim sektörünün nasıl etkilendiğini
yakından incelemekte. Raporda, deprem sonrasında ekonomik sorunlar, tedarik
zinciri içindeki kırılganlıklar ve iş gücü üzerindeki etkilere ilişkin bilgiler
de bulunmakta. Dayanıklılık altyapısının önemini vurgulamakta ve işletmeler
yeni teknolojiler benimsedikçe inovasyon için ortaya çıkan fırsatlar
özetlenmekte. Bu rapor, üretim sektörünün sürdürülebilir şekilde nasıl
canlandırılabileceğine dair kısa orta ve uzun vadeli tavsiyeleri
sunmaktadır."
- "Devletimizin ve insanlık ailesinin gücünü
kullanıyoruz"
Gaziantep
Valisi Kemal Çeber de depremin büyük yıkım oluşturduğunu belirterek,
"Altından kalkması çok zor, güç bir olay idi ama üzerinden geçen 7-8 ayda
nereden nereye geldiğimizi herkesin takdirine bırakıyorum. Ülke olarak gücümüz,
kudretimiz çok önemli. Biz o bölgede insanlık ailesini de gördük ve dayanışma
sergiledik. Şu anda sadece Gaziantep'te 20 bine yakın yıkımın devam ettiği,
aynı süre içinde artık hiç çadır kentin kalmadığı, her vatandaşın konteynerler
aldığı, her ihtiyacının karşılandığı bir süreci yaşıyoruz. Devletimizin ve
insanlık ailesinin gücünü kullanıyoruz." dedi.
Konuşmaların
ardından Doç. Dr. Esin Sarıoğlu ve Dr. Fatih Balcı, proje sonuç raporlarının
sunumunu gerçekleştirdi.